Ανοίγουν τα σχολεία…
…κι όλοι βρίσκονται σε αναστάτωση: Οι εκπαιδευτικοί σπεύδουν να προετοιμάσουν το έδαφος ώστε να ξεκινήσει ομαλά η νέα σχολική χρονιά, οι γονείς εξορμούν στα βιβλιοπωλεία για να προμηθευτούν τα απαραίτητα υλικά, τα παιδιά αποχαιρετούν νοερά την ξενοιασιά του καλοκαιριού και γεμίζουν ερωτήματα για όσα πρόκειται να συμβούν: Ποιον δάσκαλο θα έχουμε; Θα είναι δύσκολα τα μαθήματα; Άραγε, φέτος θα πάμε εκδρομές; Πιο έντονα απ’ όλους όμως, νιώθουν την αλλαγή τα παιδιά εκείνα που για πρώτη φορά θα βρεθούν στο σχολικό περιβάλλον, οι μαθητές του νηπιαγωγείου. Τα παιδιά αυτής της ομάδας χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής, ώστε να βοηθηθούν να αποκομίσουν ευχάριστες εναρκτήριες σχολικές εμπειρίες. Ενώ κάποια παιδιά, μοιάζουν να μεταβαίνουν άνετα από τη μια κατάσταση στην άλλη, κάποια άλλα δείχνουν να δυσκολεύονται. Παίζει ρόλο ο χαρακτήρας, οι προγενέστερες εμπειρίες τους κι η υποστήριξη που δέχονται από το περιβάλλον τους.
Αντιμετωπίζοντας το άγνωστο!
Για τα παιδιά, κάθε μέρα είναι μια καινούρια εμπειρία, μια πρόκληση σε νέες καταστάσεις. Είναι φυσικό κάποιες φορές να φοβούνται, αντιμετωπίζοντας το άγνωστο. Οι φόβοι τους ενισχύονται καθώς αποκτούν την ικανότητα να συνδέουν την αιτία με το αποτέλεσμα. Πρόκειται για υγιείς αντιδράσεις, που τα βοηθούν να ζήσουν με ασφάλεια, σύμφωνα με την ηλικία τους. Καθώς μεγαλώνουν και πλουτίζουν τις εμπειρίες τους, εμπιστεύονται το περιβάλλον τους, αποκτούν σαφέστερη επίγνωση των ικανοτήτων τους και σταδιακά υποχωρούν οι περισσότεροι φόβοι.
Φόβος: Προστάτης κι εχθρός!
Ο φόβος λειτουργεί προστατευτικά, προειδοποιώντας το παιδί να λάβει προφυλάξεις για κάποιον επερχόμενο κίνδυνο. Αυτή είναι η υγιής πλευρά. Τι γίνεται όμως όταν ο φόβος είναι υπερβολικός κι εμποδίζει το παιδί να χαρεί τη ζωή του; Συχνά, φτάνει σε τέτοια ένταση που προκαλεί σωματικά προβλήματα (ταχυπαλμία, εφίδρωση, πόνο στην κοιλιά, ζάλη). Αντί να καταλαγιάζει, δείχνει να ενισχύεται με τον καιρό, εμποδίζοντας το παιδί να ζήσει φυσιολογικά την παιδική του ηλικία. Φοβάται να αποχωριστεί τους γονείς του, να πάει στο σχολείο. Μια ιδιαίτερη μορφή του άγχους αποχωρισμού, είναι η σχολική φοβία. Το σχολειοφοβικό παιδί δυσκολεύεται ν’ αυτενεργήσει, παρουσιάζει δυσκολίες στην κοινωνική του συμπεριφορά, ενισχύει τις εξαρτήσεις του.
Όταν το παιδί φοβάται να πάει στο σχολείο…
Όσο κι αν φαίνονται αφελείς, οι φόβοι είναι πραγματικοί για το παιδί κι ως τέτοιοι πρέπει ν’ αντιμετωπίζονται. Οι φόβοι του δεν ξεπερνιούνται αν τους αγνοήσουμε. Αντί να προσπαθούμε να του αποδείξουμε πως δεν πρέπει να φοβάται, είναι προτιμότερο να του δείξουμε ότι του συμπαραστεκόμαστε και μαζί θα αντιμετωπίσουμε ό,τι το φοβίζει. Περνάμε το μήνυμα πως δεν είναι ο μόνος που αντιμετωπίζει αυτόν τον φόβο. Λόγια όπως «κι εγώ φοβόμουν το ίδιο όταν ήμουν μικρή», το καθησυχάζουν, του δίνουν τη βεβαιότητα ότι κι άλλοι ένιωσαν τον ίδιο φόβο και τον ξεπέρασαν, το βοηθούν ν’ αποδεχτεί τον εαυτό του.
Τι θα κάνετε ως νηπιαγωγός:
Συνταγές δεν υπάρχουν. Κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή, όπως ξεχωριστό κι ιδιαίτερο είναι το παιδί που έχουμε απέναντί μας. Ωστόσο, κάποιες χρήσιμες συμβουλές είναι οι εξής:
• Δείξτε κατανόηση, υπομονή, αλλά και σταθερότητα. Χρησιμοποιήστε την τακτική της βαθμιαίας προσέγγισης: Το παιδί με τη συνοδεία ενηλίκου αρχικά εξοικειώνεται με τον εξωτερικό χώρο του σχολείου, την αυλή και σταδιακά εισέρχεται στην τάξη.
• Συστήστε στους γονείς να φέρνουν και να παίρνουν το παιδί τους πάντα την ίδια ώρα. Η ρουτίνα δημιουργεί αίσθημα ασφάλειας. Εξηγήστε στους γονείς ότι πρέπει να έχουν σταθερή συμπεριφορά, χωρίς να το παρακαλούν ή να του προσφέρουν δώρα.
• Ενημερωθείτε από τους γονείς και συνεργαστείτε μαζί τους. Αναζητήστε τι ενδιαφέρει το παιδί. Δημιουργήστε ένα σταθερό πρόγραμμα με ποικιλία δραστηριοτήτων.
• Σεβαστείτε τις ανάγκες του. Ίσως το παιδί χρειάζεται χρόνο για να παρατηρήσει. Οι αλλαγές έρχονται σταδιακά. Αν όμως υποψιάζεστε ότι είστε αντιμέτωποι με μια κατάσταση που τείνει να γίνει παθολογική, μη διστάσετε να ζητήσετε τη βοήθεια ειδικού. Σε κάποιες περιπτώσεις ο χρόνος δε συνηγορεί στην επίλυση του προβλήματος αλλά, αντίθετα, το παγιώνει.
• Επιτρέψτε του να φέρει παιχνίδια από το σπίτι, αν κρίνετε πως αυτό του δημιουργεί αίσθημα ασφάλειας και το βοηθά να προσεγγίσει κοινωνικά τα παιδιά.
• Παρακινήστε το να παίξει με άλλα παιδιά, διευρύνοντας σταδιακά την ομάδα (ξεκινήστε από ένα παιδί, έπειτα καλέστε κι άλλο). Απομακρυνθείτε όταν το παιδί αρχίσει να δραστηριοποιείται.
Γεωργία Λάττα
Νηπιαγωγός / Eιδική Παιδαγωγός / Συγγραφέας
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου